dlaczego warto jesc jarmuz

Dlaczego warto jeść jarmuż?

Jarmuż wystarczy jeść raz w tygodniu, by odczuć pozytywne zmiany w organizmie. Jest niskokaloryczny, 100 g to niecałe 40 kcal. Jarmuż ma niski indeks i ładunek glikemicznym. Oznacza to, że jego spożycie nie powoduje gwałtownego wzrostu poziomu glukozy we krwi. Pozwala to go stosować w diecie osób chorujących na cukrzycę, jak i cierpiących na insulinooporność. Możesz używać go do koktajli, podsmażać, blanszować. Jest doskonały do sałatek i omletów, genialnie komponuje się z np. syropem klonowym . Warto przy tym pamiętać, żeby nie pozbywać się łodygi – to w niej kryje się najwięcej smaku. Jarmuż można również kisić, podobnie jak to się robi w przypadku ogórków i kapusty. Będzie on wtedy skarbnicą witaminy C oraz bakterii fermentacji mlekowej, korzystnych dla ludzkiej mikroflory.

Jarmuż – co to za warzywo?

Jarmuż uznaje się za jeden z najbardziej odżywczych produktów świata. Jarmuż to warzywo spokrewnione z kapustą, choć jest o wiele od niej zdrowszy. Jarmuż ma długie, zielone, pomarszczone i dość twarde liście. Uprawia się go niemal od ponad 2 tysięcy lat. Do Polski dotarł dopiero w XIV wieku. Sezon na jarmuż trwa cały rok, choć najczęściej uprawiany jest on na zbiór jesienno-zimowy. Zimowy jarmuż uznaje się za najsmaczniejszy – dzięki przymrozkom pozbawiony jest lekkiej goryczki.

Jarmuż – właściwości zdrowotne

Jarmuż to bardzo dobre źródło witaminy C, która wzmacnia układ odpornościowy i wspomaga profilaktykę miażdżycy – zmniejsza utlenianie złego cholesterolu LDL oraz wzmacnia i uszczelnia naczynia krwionośne. 100 g jarmużu zaspokaja niemal 200 proc. dziennego zapotrzebowania na kwas askorbinowy. Bogaty jest również w witaminę K, która rzadko występuje w innych warzywach. Doskonale wspiera profilaktykę chorób nowotworowych, w tym raka wątroby, pęcherzyka żółciowego, piersi i jajników. Witamina K pomaga też uporać się z nadmiernym krwawieniem w czasie menstruacji. Docenią to kobiety zmagające się z obfitymi miesiączkami. Jest ona także ważnym czynnikiem zapobiegającym krwotokom wewnętrznym i zewnętrznym oraz przyspieszającym gojenie się ran. Za sprawą zawartości witamin z grupy B, jarmuż działa także ochronnie na układ nerwowy. W liściach jarmużu znajdziemy także magnez, żelazo, cynk i fosfor, które są niezbędne dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organizmu. Poprawiają pracę układu sercowo-naczyniowego, obniżają ciśnienie i udrażniają naczynia krwionośne. Dodatkowo, dzięki obecności żelaza, jedzenie jarmużu wspomaga produkcję czerwonych krwinek, co zmniejsza ryzyko wystąpienia anemii. Działanie układu sercowo-naczyniowego wspierają również potas i wapń. Potas zwiększa drożność naczyń krwionośnych, wapń odpowiada za pompowanie krwi do tkanek ciała. Natomiast w połączeniu normalizują ciśnienie krwi. Jarmuż zawiera więcej wapnia niż ta sama porcja mleka. Związki siarki z jarmużu wspomagają wątrobę w usuwaniu trucizn, w tym metali ciężkich, z organizmu. Oczyszczające działanie tego warzywa potęguje spora dawka błonnika.

W trakcie krojenia, rozdrabniania i spożywania jarmużu uaktywnia się sulforafan, który jest jednym z najsilniejszych antyoksydantów. Związek ten zdolny jest do niszczenia komórek rakowych. Chroni nas to m.in. przed nowotworem układu pokarmowego, płuc czy prostaty.
Bardzo cenne są związki nadające jarmużowi ciemnozielony kolor: zeaksantyna i luteina, a także witamina A.  Chronią one soczewkę i siatkówkę oka. Zmniejszają ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, która odpowiada m. in. za ostrość obrazu i zdolność widzenia kolorów.

Wpływ jarmużu i innych zielonych warzyw liściastych (np. szpinaku, sałaty) na ludzki organizm jest niedoceniony. Dieta bogata w te produkty sprzyja dobrej pamięci, umiejętnościom przestrzennym, szybkiej percepcji. Dzięki nim odmłodzisz umysł.

Kto nie powinien jeść jarmużu?

Warto wiedzieć, że nie każdy może korzystać z dobrodziejstw składników zawartych w jarmużu. Należy pamiętać, że jarmuż i tarczyca nie idą ze sobą w parze, szczególnie w stanie surowym. Zawarte w nim goitrogeny stanowią substancje antyodżywcze ograniczające wykorzystanie jodu. Warto jednak wiedzieć, że goitrogeny ulatniają się w wysokiej temperaturze, dlatego gotowanie jarmużu może pomóc zmniejszyć ich niekorzystny wpływ na organizm. Jarmuż nie jest również wskazany chorującym na kamicę nerkową, gdyż zawiera on duże ilości trudno rozpuszczalnych w wodzie szczawianów. Ostrożność w kwestii spożycia jarmużu powinny również zachować osoby przyjmujące leki rozrzedzające krew. Jest to związane z interakcjami leków z zawartą w tym warzywie duża ilością witaminy K.

Jarmuż – waga i kaloryczność

(źródło: https://kalkulatorkalorii.net)

Jarmuż ma niewiele kalorii – w 100g zawiera zaledwie 36 kcal,  w tym 6g stanowią węglowodany, 1g tłuszcze, 3g białka, 2g błonnik. Garść jarmużu waży 20g i ma 7 kcal. Szklanka jarmużu waży 45g i ma 16 kcal.

Regularne spożywanie jarmużu jest świetnym sposobem na dostarczenie do organizmu cennych składników odżywczych. Sprzyja także redukcji masy ciała, co stawia jarmuż w czołówce diet odchudzających.

Jak przyrządzić jarmuż? Przykładowe przepisy

Jarmuż coraz częściej gości na polskich stołach, stanowiąc cenny składnik rozmaitych potraw. Z jarmużu możemy przygotować dowolne danie. My proponujemy sałatkę, koktajl oraz smaczne chipsy na przekąskę.

Sałatka z jarmużem – przepis

Składniki:

  • garść jarmużu,
  • pomidorki koktailowe – 6 sztuk,
  • papryka żółta – 1/3 sztuki,
  • ogórek zielony – 1/3 sztuki,
  • pestki dyni – 1/2 łyżeczki,
  • oliwa z oliwek – 1/2 łyżeczki,
  • sól, pieprz do smaku.

Oddzielamy grube ogonki od liści jarmużu i kroimy pozostałą część. Kroimy na pół pomidorki, paprykę w kostkę, a ogórka w półplastry.  Wszystkie składniki mieszamy. Całość polewamy oliwą i doprawiamy do smaku. Porcja dla jednej osoby.

Koktajl z jarmużu – przepis

Składniki:

  • duża garść jarmużu,
  • 2 pomarańcze,
  • pół cytryny,
  • 1 łyżka siemienia lnianego,
  • pół szklanki wody.

Liście jarmużu oddzielamy od łodyżek, a następnie blendujemy. Dodajemy pokrojoną na cząstki pomarańczę i siemię lniane. Potem wyciskamy sok z cytryny i jednej pomarańczy. Ponownie blendujemy wszystkie składniki. Przepis ten można dowolnie modyfikować, dodając do niego ulubione owoce np. gruszkę, maliny, jabłko, banana.

Chipsy z jarmużu – przepis

Składniki:

  • świeże liście jarmużu
  • 2 lub 3 łyżki oliwy z oliwek
  • sól

Oddzielamy liście jarmużu od twardych łodyżek. Wkładamy je do miski, dodajemy oliwę oraz sól i wszystko dokładnie mieszamy. Rozgrzewamy piekarnik do 180°C. Blachę wykładamy papierem do pieczenia i luźno układamy na niej wcześniej przygotowane liście. Wkładamy do piekarnika na około 10 minut. Gotowe chipsy z jarmużu są chrupiące, a brzegi liści mają lekko brązowy kolor. Ten przepis też można modyfikować zgodnie ze swoimi preferencjami smakowymi dodając ulubione przyprawy – słodką lub ostrą paprykę, curry, kurkumę.

Autor: Katarzyna Lisewska – dietetyk